Trước đó, vào tháng 3/2021, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn ( Hồ Chí Minh) khu vực 1 đã kiểm tra và phát hiện có dấu hiệu gian lận xuất xứ từ các lô hàng gạo xuất khẩu… Theo khai báo của những doanh nghiệp này, lô gạo xuất khẩu có xuất xứ Việt Nam. Nhưng qua kiểm tra phát hiện có dấu hiệu gian lận về nơi xuất xứ. Ngoài ra, theo một số doanh nghiệp gạo Ấn Độ nhập khẩu rất nhiều vào Việt Nam. Do không tiêu thụ được khi không thể xuất khẩu vào các thị trường trên thế giới khác. Khối lượng gạo xuất khẩu của Ấn Độ sang Việt Nam trong những tháng đầu năm 2021 đạt xấp xỉ 247 nghìn tấn, tăng đột biến gấp hơn 3.200 lần vào năm 2020.
Trước tình trạng trên, Bộ Công Thương vừa lập đoàn công tác. Kiểm tra việc thi hành pháp luật về xuất nhập khẩu gạo tại các doanh nghiệp xuất nhập khẩu gạo trong nước. Dưới đây là một số thông tin về gạo nhập khẩu từ Ấn Độ mà chúng tôi cung cấp cho các bạn.
Mục lục
Lập đoàn kiểm tra 5 doanh nghiệp có liên quan
Cụ thể, Đoàn công tác đã làm việc với 5 doanh nghiệp gồm: Công ty Cổ phần Tập đoàn Tân Long; Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Thuận Minh; Công ty Cổ phần Tập đoàn Lộc Trời; Công ty Cổ phần Tân Đồng Tiến và Công ty TNHH Khánh Tâm. Để triển khai công tác kiểm tra, Bộ này đã có văn bản hỏa tốc yêu cầu các thương nhân xuất nhập khẩu gạo sắp xếp đại diện lãnh đạo thương nhân làm việc với đoàn kiểm tra của Bộ. Địa điểm làm việc sẽ diễn ra tại Trụ sở Bộ Công Thương tại TP.HCM.
Bộ Công Thương cũng yêu cầu các doanh nghiệp nêu trên chuẩn bị báo cáo về các nội dung liên quan đến tình hình nhập khẩu, kinh doanh, tiêu thụ gạo Ấn Độ tại văn bản số 435 ngày 22/6 của Cục Xuất nhập khẩu về việc nhập khẩu gạo từ Ấn Độ để làm việc với đoàn kiểm tra.
Bộ công thương ra công văn
Trước đó, ngày 24/6/2021, Cục Xuất Nhập khẩu có công văn gửi các thương nhân xuất nhập khẩu gạo. Công văn nêu rõ, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ; về việc rà soát tình hình xuất nhập khẩu gạo trong các tháng đầu năm 2021. Bộ Công Thương đã thành lập Đoàn công tác kiểm tra thi hành pháp luật; đối với các thương nhân kinh doanh xuất nhập khẩu gạo.
Cục Xuất Nhập khẩu đề nghị các thương nhân phối hợp, sắp xếp, bố trí đại diện lãnh đạo thương nhân làm việc với đoàn kiểm tra của Bộ Công Thương trong ngày 25/6/2021; yêu cầu các doanh nghiệp báo cáo về các nội dung liên quan đến tình hình nhập khẩu, kinh doanh, tiêu thụ gạo Ấn Độ tại văn bản số 435/XNK-NS ngày 22/6/2021 của Cục Xuất nhập khẩu về việc nhập khẩu gạo từ Ấn Độ.
Bộ Công Thương cũng yêu cầu các doanh nghiệp phối hợp, cung cấp kịp thời, đầy đủ; chính xác các giấy tờ, tài liệu, thông tin liên quan theo yêu cầu. Chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác của những thông tin; tài liệu đã cung cấp cho đoàn kiểm tra.
Tình hình nhập khẩu gạo
Theo số liệu của Bộ Thương mại và Công nghiệp Ấn Độ. Chỉ trong 3 tháng đầu năm 2021, xuất khẩu gạo của Ấn Độ sang Việt Nam đạt 247 nghìn tấn; trị giá 74,8 triệu USD. Con số này tăng đột biến hơn 3.250 lần về lượng. Tăng gần hơn 554 lần về trị giá so với 76 tấn, trị giá 135 triệu USD năm 2020. Đây là lượng gạo nhiều nhất từ trước đến nay mà Ấn Độ đã xuất khẩu sang Việt Nam. Trước đó, giai đoạn từ năm 2019 trở về trước, xuất khẩu gạo của Ấn Độ sang Việt Nam chỉ đạt mức khiêm tốn từ 500 tấn cho đến vài nghìn tấn.
Từ năm 2020 Việt Nam đã bất ngờ nhập khẩu 46.700 tấn từ thị trường Ấn Độ, tăng hơn 9,5 lần so với năm 2019 và xu hướng tăng vẫn tiếp tục diễn trong những tháng đầu năm 2021.
Ấn Độ đang chiếm lĩnh thị trường gạo giá rẻ
Với lợi thế cạnh tranh về giá, xuất khẩu gạo của Ấn Độ trong đã liên tục tăng cao. Số liệu từ Bộ Thương mại và Công nghiệp Ấn Độ, sau khi đạt mức cao kỷ lục 14,7 triệu tấn trong năm 2020. Xuất khẩu gạo của Ấn Độ trong 3 tháng đầu năm 2021 tiếp tục tăng mạnh 6,1 triệu tấn. Trị giá 2,8 tỷ USD, tăng 98,3% về lượng và tăng 42,2% về trị giá so với năm 2020. Có thể nói Ấn Độ đang chiếm lĩnh phân khúc gạo trắng cấp thấp trên thị trường quốc tế. Trong đó, nước này đã xuất khẩu gần 900 nghìn tấn gạo sang Bangladesh trong 3 tháng đầu năm 2021. Tăng 53.100% so với cùng kỳ năm 2020.
Cũng trong 3 tháng đầu năm nay, lượng gạo của Ấn Độ xuất khẩu sang một số thị trường khác cũng tăng mạnh so với cùng kỳ năm ngoái như: Senegal tăng 174,9%, Nepal tăng 91,8%, Benin tăng 317,5%…Ngoài Việt Nam, một số nước châu Á khác cũng đang đẩy mạnh lượng gạo nhập khẩu từ Ấn Độ như Trung Quốc tăng 472.897%, Malaysia tăng 286,1%…
Trên thị trường thế giới, tính đến cuối tháng 5/2021, giá gạo đồ 5% tấm của Ấn Độ đạt 382 – 388 USD/tấn. Trong khi giá gạo trắng 5% tấm của Tại Thái Lan đạt 457- 485 USD/tấn. Còn Việt Nam lên đến 490- 495 USD/tấn với gạo trắng 5% tấm.